ရခိုင္စာပီ နန္႔ ပတ္သက္ေတ စာအုပ္၊ စာတမ္း နန္႔ ေဆာင္းပါးတိ
() ေအဒီေၿခာက္ရာစု နန္႔ ယင္းမတိုင္မီ ရခိုင္ၿပည္သံုး အကၡရာမ်ား(ဥဴးစံသာေအာင္)
() ရခိုင္စာပီခရီး (အသွ်င္ေကာသလႅ (ေဂဝသီ))
() ရခိုင္အကၡရာ ဆင္းသက္ရာ (အသွ်င္စကိၠႏၵ)
() ရခိုင္အကၡရာ စာပီခရီးလမ္းေၾကာင္း (အသွ်င္စကိၠႏၵ)
() ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီး ရြတ္ဖတ္နည္း (အသွ်င္စကိၠႏၵ)
() အကၡရာအေၾကာင္းေဟာေၿပာခ်က္ (အသွ်င္စကိၠႏၵ)
() ဂႏၱဝင္ရခိုင္ေဝါဟာရမ်ား
() ရခိုင္ဘာသာစကားလမ္းညြန္
() ေလာကသာရ အဖ်ား (ရခိုင္သူၿမတ္)
() ေလာကသာရဆံုးမစာ (ရခိုင္သူၿမတ္)
() အာႏၵာစၿႏၵားေက်ာက္စာ
() ရခိုင္ေက်ာက္စာ၊ ပီစာ၊ ပုရပိုက္စာ၊ ေခါင္းေလာင္းစာ၊ နန္႔ အၿခားစာပီမူတိ
() ဂဝိႏၶက်မ္း (ရခိုင္ေဝသာလီေခတ္တြင္သကၠတဘာသာမွ ရခိုင္ဘာသာသို႔ၿပန္ဆိုအသံုးၿပဳခေသာကဗ်ာ၊လကၤာဆိုင္ရာသဒၵါက်မ္း)
() ကဝိပါသ႑က်မ္း
(ရခိုင္ေဝသာလီေခတ္တြင္သကၠတဘာသာမွရခိုင္ဘာသာသို႔ၿပန္ဆိုအသံုးၿပဳခေသာကဗ်ာ၊လကၤာဆိုင္ရာသဒၵါက်မ္း)
() ၿမန္မာမူၿပဳမရေသာ ရခိုင္ကာရံမ်ား (စ/ဆံုး)
() ရခိုင္ရြီပီ ၾကိဳးစာ
() ရခိုင္စာပီမူ (ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္)
() ရခိုင္စကားပံုတိ
() ထူးဆန္းေသာပုရပိုက္က်မ္းစာ
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၁
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၂
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၃
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၄
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၅
() ရကၡိတမဂၢဇိင္း-၆
() ရခိုင္စာပီ မဂၢဇိင္း-၁
() စိတ္ကူးေၿခာက္ပိႆာနန္႔ေၿမာက္ဥဴးကဘီလူး
() ကိုသာလွဥဴး ၏ စုစည္းမူမ်ား
() သွ်စ္ေသာင္းဘုရားသံထီးတင္ ရခိုင္သံခ်ပ္ၾကီး
() ေအဒီေၿခာက္ရာစုနန္႔ယင္းမတိုင္မွီရခိုင္ၿပည္သံုးအကၡရာတိကိုေဖာ္ထုတ္ၿခင္း
() ရခိုင္စကားၿပင္ေက်ာက္စာတခ်ပ္
() ဘာသာေရးဆိတ္သုန္မူနန္႔ၿမန္မာမူၿပဳခံရရခိုင္စာပီ
() ၿမန္မာမူၿပဳ၍မရေသာရခိုင္ကာရံမ်ား
() ဗမာ-ေအာက္သား နန္႔ ၿမန္မာစာ
() ရခိုင္စကားၿပင္
() ရခိုင္ကဗ်ာစစ္တမ္း
() အကၡရာ နန္႔ စာ
() ဓညဝတီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာၿခင္း(စ/ဆံုး)
() ဓညဝတီနိဂံုးရြာမ်ားသမိုင္းသာၿခင္းကိုေလ့လာၿခင္း
() မဟာဝိဟိကရခိုင္ရာဇဝင္လကၤာ
() ဥဴးၿမဝါဒံုးယိမ္း
() ရခိုင္စာလံုးေပါင္းတည္ၿငိမ္ရီး
() ေလာကသာရပ်ိဳ႔ နန္႔ ရခိုင္စာပီ (ေဝဖန္ခ်က္)
() ရခိုင္စာဆိုေတာ္မ်ား
() ရခိုင္သာစြေလလကၤာ
() ရခိုင္ရာဇဝင္လကၤာ
() ရခိုင္ေက်ာက္သင္ပုန္း
() " လား " " လာ " ကိစၥ (ရခိုင္သဒၵါ)
() အဒူမင္းညိဳ (ရခိုင္မင္းသမီးဧခ်င္း)
() ရခိုင္ေလွ်ာက္ထံုးမ်ား
() မဟာပညာေက်ာ္ (ရခိုင္ရာဇဝင္ဇတ္လမ္း)
() ရခိုင္မဂၢဇိင္း အမွတ္(၁)
() သုဝဏၰေဒဝီ၏ သႊ်န္းလိုက္ရတုပိုဒ္စံု
() ရခိုင္အကၡရာေပၚေပါက္လာပံု နန္႔ အသြင္ေၿပာင္းလာပံု
() ရခိုင္စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုအညြန္း (စုစည္းမူ)(ရင္သြီးငယ္)
() ေခတ္မွီရခိုင္စာပီ(အတိုေကာက္ရြီးနည္း)-အပိုင္း(၃)(ေဒါက္တာေအးေက်ာ္)
() ရခိုင္စာပီဆိုင္ရာအင္တာဗ်ဴး (ေဒါက္တာေအေက်ာ္)
() တိမ္ၿမဳပ္နီေရ ရခိုင္စာပီးမ်ား(ဥဴးသာညြန္႔)
() ရခိုင္ပန္းဝွက္စကားထာမ်ား-၁
() ရခိုင္အလင္းတန္း(ဂ်ာနယ္)
() စံ ရခိုင္စာပီ ပန္းတိုင္းကို လားေရာက္ၿခင္း (ေဆာင္းပါး)
() ရခိုင္ေဝါဟာရ တိုင္ပင္ပြဲ (သႏၱာေမာင္ေမာင္)
() ရခိုင္စာပီေဟာင္းမ်ားေဖာ္ထုတ္ရီး၊ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကတ္ပါ။ (အသွ်င္စကၠိႏၵ)
() ရခိုင္စကား၊ ရခိုင္စာ (ေမာင္စံေဖာ္)
() ရခိုင္စကားကို ဘာသာစကားသုေတသီတို႔ ယူဆခ်က္ (အသွ်င္ၾကီး)
() ေၿမာက္ဥဴးေခတ္လယ္ ရခိုင္စာရြီးဟန္ သံုးမ်ိဳး (ေမာင္ဗသိန္း)
() မတူညီေရ အယူအခ်က္ၾကားက ရခိုင္စာပီ၏ ကံၾကမၼာ (မိုးညိဳ)
() ရခိုင္စာပီ ၾဟင္သန္ဘာဇီ
() ႏိူင္ငံတကာရီးရာ ရခိုင္သတင္းစဥ္ (အမွတ္ ၇)
() ရခိုင္စာ နန္႔ ရခိုင္စကား ရီးသားပံုသွ်င္းလင္းခ်က္
() ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီးဖတ္စာ (အမွာစာ)
() ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီးဖတ္စာ (သင္ရိုး)
ရခိုင္သမိုင္း နန္႔ ပတ္သက္ေတ အေၾကာင္းအရာတိ
() ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း ၁ (မွတ္စု)
() ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း ၂ (မွတ္စု)
() ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း (ဒုတိယအုပ္)
() ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး
() ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးသူရဲေကာင္းအထၳဳပၸတၱိ
() ရခိုင္သမိုင္းကြင္းဆက္မ်ားကို ဆက္စပ္ၾကည့္ၿခင္း
() ရခိုင္တန္ေဆာင္ ေဆာင္းပါးမ်ား (ဥဴးဥဴးသာထြန္း)
() သီရိလကၤာ နန္႔ ဗုဒၶဘာသာ
() မ်ိဳးရို႔အဆက္ဆက္ကိုးကြယ္လာခေသာမဟာမုနိ
() ရွိေခတ္ရခိုင္မင္းဆက္မ်ား
() ရွိအတိတ္ကာ ဓညဝတီရခိုင္ၿပည္ နန္းဆက္မင္းဆက္ရာဇဝင္
() ဗ်ာလ
() ရခိုင္ၿပည္တြင္းကိုးကြယ္ရာဘာသာရပ္မ်ား
() ရခိုင္ရိုးရာစည္ေတာ္စတင္ေပၚေပါက္လာၿခင္း
() ရခိုင္၊ ၿမန္မာ မင္းႏွစ္ပါးရို႔၏ ရာဇသံ
() ဘဂၤလားအဝကြ်န္းသမိုင္း
() သီရိသုဓမၼၼရာဇာ၏နန္းတက္ပဲြအခမ္းအနား
() ရခိုင္ရို႕အားဖိနွိပ္ခေရဗမာ(ၿမန္မာ) ၿမိဳ႕၀န္မ်ား
() ကမၻာေပါင္းမ်ားစြာမွဘုရားမ်ားကိုကိုးကြယ္ၿခင္း
() သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးအတြင္းရွိအဓိကမ႑ိဳင္မ်ား
() ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္က်ဆံုးၿခင္း
() ေဒးဝန္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ၿပည္သိမ္းတိုက္ပြဲမွတ္တမ္း
() အရိွေတာင္အာရွာတြင္အေစာဆံုးဗုဒၶအႏူပညာေက်ာက္ဆစ္လက္ရာမ်ား
() တတိယေၿမာက္ဥဴးေခတ္အလယ္ပိုင္ရွိေဟာင္းငြီသားဒဂၤါးမ်ား (ဥဴးဥဴးသာထြန္း)
() ရခိုင္ေဖသာမ်ား (ဒဂၤါးမ်ား)
() လိုင္ရိုးေတာ္ဓါတ္သမိုင္း
() ရခိုင္မင္းသား
() ဥဴးဥတၱမ နန္႔ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဴပ္ရီး
() ဥဴးေပၚဥဴး ၏ စကားအလကၤာ
() ရခိုင္ေလွ်ာက္ထံုးမ်ား
() ရခိုင္က်င္
() ေဒးဝန္ၾကီးမွတ္တမ္း
() A political Analysis (Series 1)
() AFPFA (Series 2)
() Bo Gree Kra Hla Aung (Series 3)
() The Third Dimension of 8-8-88 ( Series 4)
() The Strategies and Tactics After 8-8-88 (Series 5)
() The Struggle of Hidden Colony and Globalization (Series 6)
() The Prisoner of Mandalay and Democracy Part I (Series 7)
() The Prisoner of Mandalay and Democracy Part II (Series 8)
() The People's Republic of Arakan and Her Concept I (Series 9)
() The People's Republic of Arakan and Her Concept II (Series 10)
() The Arakan Republic and Decolonization of Burma (Series 11)
() An Outlet of the Arakanese Rule in Southeast Bengal During
16th and 17th Century AD
() Buddhist Kings with Muslim Title
() Rock Art and Artisans in Lemro Valley, Arakan
() Literature on the Mrauk-U Period in Arakanese History
() The Remote Mysteries of Mraunk-U
() Thesis on Arakan Chapter 1
() Thesis on Arakan Chapter 2
() Thesis on Arakan Chapter 3
() Thesis on Arakan Chapter 4
() Thesis on Arakan Chapter 5
() Arakan (Fochhammer 1891)
() Ancient Arakan (Gutman, Pamela)
() Crisis and Reformation in the Kingdom of Arakan
() Dom Martin By Maurice Collis and San Shwe Bu
() Changes in Spirits Cults in Arakan
() Arakan, Morn RaZaGree and Portuguese
() Arakan Eighty Years Ago
() A Study of Arakan’s Subjection in Nineteenth-Century
() Arakan King's Letter to Dutch King
() Rakhaing New Historical Journal
() Vaishali and the Indianization of Arakan
() A Dicussion of Muslim Influence in Mrauk_U Period(Dr.Jacques)
() Rediscovering Arakan (Dr.Jacques)
() The Land of Historic Finds by U Shwe Zan
() History of Mahamuni Image
() The Story of Mahamuni
() Mahamuni Tradition
() The Land of Great Image (Maurice Collis)
() Arakan - A Promised Land
() History of Arakan
() Arakan: Past, Present and Future (John Ogilvy Hay)
() Arakan and First Anglo Burmese War
() Interpretations of Burmese World Part I
() The Serpent and The King
() The Rise and The Fall of Arakan Kingdom
() A Buddhist Land of Rakhaing
() How Mrauk-U was translated into Monkey's egg
() The Forgotten Cities of Arakan
() Marma (The Arakanese)
() Ancient Arakan
() Old Arakan (U San Shwe Bu)
() ရခိုင္သမိုင္း နန္႔ သံသယမ်ား (ဥဴးရြီစံ)
() Notes on Arakan
() PhD. Thesis on Arakan
() Stephans's Thesis on Arakan
() Arkanese Poem of 16th Century
() Arakan
() Arakanese Proverbs in Comparison with their counterparts in Burmese
() Arakan
() Buddhist Art of Ancient Arakan
() THE MAGHS
() So-called Rohingya and Rakhaing
() Influx Virus (1)
() Illegal Migration into Assam from Bangladesh
() Illegal Kular Problem in Arakan
() On the Evolution of Rohingya problem in Rakhine State of Burma I
() My Views on Rohingya
() AlQaeda
() False Rohingya History
() On the Evolution of Rohingya Problem in Arakan State
() The Developement of Muslim Enclavement
() Rohingya And Migrated People in Arakan
() ကုလားအေၾကာင္းတစိတေစာင္း
() ရိုဟင္ဂ်ာကိုဇာသူမြီးခလဲ?
() Response to Muslim Press Release the Rohingyas
() (Mis)Interpretation of Burmese Words Kula
() Identities of The Rakhaing Community (Maung Than Aye)
() Interview with guest Editor Stephan Van Galen
() Political Success of a Buddhist Boarder States (Dr.Jucques)
() The Rohingyas, Who are they?
() Burmese Responses to Indian Immigration 1
() Burmese Responses to Indian Immigration 2
() An Historian Looks at Rohingya (Dr.Aye Kyaw)
() Background of Rohingya Problem (Kyaw Zan Tha,MA)
() KING-BERING
() မဟာေတာ္ဝင္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ိဳးႏြယ္ေတာ္မ်ား
() ဒဏၰာရီထဲ့က သမိုင္းရွာပံုေတာ္မ်ား
() သူ႔ကြ်န္မခံဇာတိမာန္နန္႔ (မႏူႆဥဴးဘစိန္)
() ရခိုင္ဆိုေသာစကားရပ္ဧ့ရင္းၿမစ္နန္႔ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး
() ရခိုင္နယ္နမိတ္ (ဥဴးဘစံ)
() ဂုဏ္ယူပါလီ ဓညဝတီ
() သူ႔ကြ်န္မခံဇာတိမာန္နန္႔-၁၉၇၉ (မႏူႆဥဴးဘစိန္)
() Burma or Myanmar
() ၿခီေတာ္ရာၾကီးသမိုင္း
() ကိုလိုနီဘဝ ရႊီၿပည္ရခိုင္ (ၿမထြန္းေအာင္)
() ရကၡမ႑ိဳင္အမွတ္-၁(ဥဴးဘစံ)
() ရခိုင္ရိုးရာသၾကၤန္နန္႔ သမိုင္းေနာက္ခံ
() ရခိုင္ဘုရင္တိအုပ္ခ်ဳပ္ကာလ အဝီးေရာက္ရခုိင္လူမ်ိဳးတိ ၿဖစ္စိုင္မ်ား
() ဟသၤာစီမံခ်က္ (လွ်ိဳ၀ွက္)
() ရခိုင္ၿပည္နယ္အတြင္းသို႔ ႏိူင္ငံၿခားသားဘဂၤလီမ်ား ခိုးဝင္လႊမ္းမိုးမူ (ရခိုင္ၿပည္နယ္တရားသူၾကီး အဖြဲ႔ဝင္ဥကၠဌ)
() ရြင့္ဂ်ားကုလားအႏၱာရာယ္
() Northern Arakan District by GRANT BROWN
() ဘဂၤလီ ႏိူင္ငံၿခားသားမ်ားဝင္ေရာက္လာမူ-ဗုိလ္မွဴးလွၿမိဳင္ (လွ်ိဳ႕ဝွက္)
() ရုိဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီမ်ား နိန္ရပ္မွတိုးတက္ေၿပာင္းလဲလာမူ
ရခိုင္စာပီ နန္႔ ပတ္သက္ေတ ဝတၳဳ၊ ကဗ်ာ တိ
() ၿပံဳးသိၿပံဳးသြင္ ရခိုင္ကာတြန္း (တက္သစ္ေအာင္)
() ဘဝပီးသခၤန္းစာ ဝတၳဳ
() မဟာပညာေက်ာ္ (ရခိုင္ရာဇဝင္ ဗြီဒီယိုဇတ္လမ္း)
() ပန္းတံမင္းသားနန္႔သံေတြမင္းသမီးဝတၳဳ
() သီရိသုၿမတ္စြာေဒဝီ
() လွိဳင္းသံမ်ားမွအကၡရာစာလံုးမ်ားသို႔
() မုဒိတာစမ္းရီအိုင္ (ဝတၳဳ)
() လက္ညိဳး
() က်ားေခ် နန္႔ ႏြားေခ် ဝတၳဳ
() ရခိုင္ဖားၿပဳတ္ေကဝတၳဳ
() ႏြီအလြမ္းဝတၳဳ
() သံုးဆယ္သီမင္းဝတၳဳ
() ေတာင္သမင္ နန္႔ အၿဂိဳ
() တပိန္တထည္
() ထြက္ေပါက္
() ေအနိ နန္႔ နက္ဖန္
() သၾကၤန္ကဗ်ာမ်ား
() ရခုိင္ကြ်န္းရြာဓေလ့ကဗ်ာမ်ား
() ရခိုင္ဇမ္းကဗ်ာမ်ား
() မိုးေသာက္ေရာင္နီကဗ်ာ(၁)
() မိုးေသာက္ေရာင္နီကဗ်ာ (၂)
() ရြာေတာ္က ကဗ်ာတပုဒ္
() ရြက္ႏူၿပန္ခ်ိန္ရခိုင္ကဗ်ာသီးသန္႔စုစည္းမူ
() Arakanization
() သဇင္တစ္ခက္ ရာဇဝင္ (မ်ိဳးသာဂီ)
() အေၿပာင္းအလဲ (ကိုေက်ာ္ဝင္းခိုင္)
() ေနာင္လာဖို႔ ၂၀၅၀ ကိုေမွ်ာ္ၾကည့္ကတ္ (အဆိုးေခ်)
() ၾကာညိဳပါးက ပီးစာ-၁ (အဆိုးေခ်)
ရခိုင္ဘာသာၿပန္
() သင့္အက်င့္နန္႔ သင့္ပံုသြန္းဗ်ာလ္
() ေအာင္ၿမင္ဖို႔ ဥပေဒ ၅ ခု
ေဆာင္းပါး နန္႔ အိန္တာဗ်ဴးတိ
() ရခိုင္မ်ိဳးေဖ်ာက္စီမံကိန္း
() နယ္ခ်ဲ႕ရို႔ကိုေတာ္လွန္ခေရ ဆရာေတာ္အသွ်င္ ဥဴးဥတၱမ
() ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏိူင္ငံ၏ ပထမဆံုးအာဇာနည္နိန္႔
() ရခိုင္ၿပည္ကို ရခိုင္တိအုပ္ခ်ဴပ္ခ်င္လို႔ (အိန္တာဗ်ဴး ၁)
() ၂၀၁၀ ရြီးေကာက္ပြဲ ရခိုင့္ႏိူင္ငံရီးအေတြးအေခၚအယူအဆမ်ား(အိန္တာဗ်ဴး ၂)
() အာသွ်နီဝန္ အာဇာနည္ ဆရာေတာ္ အသွ်င္ဥဴးဥတၱမ
() ၿပည္ေထာင္စု၏ ဗိသုကာ (သို႔) လြတ္လပ္ရီး ဗိသုကာ
() ၂၀၁၀ ရြီးေကာက္ပြဲက ရခိုင္ၿပည္သူအတြက္ ဇာတိပီးႏိူင္လဲ?
() အသွ်င္နာဂႏၵိေမာ္ကြန္းကို စိန္ေခၚလိုက္စြာၿဖစ္ေတ
() ရခိုင့္အမ်ိဳးသားရီဝါဒနန္႔ခ်ီတက္ရာလမ္းေၾကာင္း
() နအဖ၏ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအေပၚၿပစ္မူက်ဴးလြန္မူ
() လူမ်ိဳးတိအခြင့္အရီး
() လံုၿခံဳရီးေကာင္စီဆံုးၿဖတ္ခ်က္အမွတ္(၁၃၂၅)
() အႏၵမန္-နီကိုဘာ ေခၚ ကပလီက်ြန္းမွပီးစာ
() ၾသတ္ဂတ္စ္(၁၃)ဆန္ၿပသနာနိန္႔တြင္ကိုယ္တြိပါဝင္ခသူနန္႔ အိန္တာဗ်ဴး
() ရိွခိုက္ရခိုင္ၿပည္အုပ္ခ်ဳပ္ရီးစနစ္
() Arakan Shwe Gas
() ေတာ္လွန္ရီးနန္႔မဟာလူသား
() (လူမ်ိဳးငယ္) အတၱဝါဒီမ်ားက်ဆံုးခန္း
() ကိုႏူိင္ႏိူင္သို႔ပီးစာ
() ရခိုင့္အာဇာနီ(ALP) ဥကၠဌၾကီး နန္႔ မိုးလင္းရာဇာစစ္ေၾကာင္း
() မိုးၾကိဳးစစ္ဆင္ရီး
() အမ်ိဳးသားရီးဘက္ကရပ္တည္ပါ
() ဥဒါန္းက်ီအံ့ေလာ့အိုၿပည္သူ
() ၁၃ ၾသဂတ္စ္မမိအပ္
() ရကၡိတရို႔ပစၥကၡပ်ံက်လူ႔ေဘာင္ နန္႔ အနာဂတ္ေကာက္ေၾကာင္း
() ကြ်န္သက္ ၂၂၁ ႏွစ္ၾကာၿပီးေနာက္
() အဝကြ်န္းမွဦးေမာင္ဟန္သာနန္႔ရခိုင္သတင္းဌါနမွတြိဆံုမီးၿမန္းခန္း
() သမိုင္းေၾကာင္းကိုေလ့လာစီခ်င္သည္
() သူ႔ကြ်န္မခံဗိုလ္ခ်င္းပ်ံ၏ေတာ္လွန္ရီးခရီး
() ဒိုင္နာစပူခရီးသည္
() သူရို႔ေၿပာခေရသူရို႔စကား
() သမိုင္းကိုအမွန္သိ၍အမွန္ကိုေၿပာဆိုၾကရမည္
() ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏အမ်ိဳးသာလွဳပ္ရွားမူ နန္႔ ၿပည္ေထာင္စုအရီး
() ရခိုင္ၿပည္ေတာ္လွန္ရီး
() ေမ့အတြက္မငိုယွိဳက္လီေက့ ဓညဝတီ
() ၿခီရာေတာ္
() ေမာင္နႏၵာသို႔ပီးစာ
() Land Confiscation-Overview-in-Arakan-by-AASYC
() ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးပါတီသမိုင္း
() ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးပါတီမွတင္သြင္းသည့္စာတမ္း
() ရခိုင္ၿပည္နယ္၏သစ္ခိုးထုပ္မူလုပ္ငန္း
() မယူေတာင္ၿခီကငြီေတာင္ရြာေခ်သို႔
() ဖုန္းကြယ္ခံကြ်န္ပုန္းကိုလိုနီ
() မိုးဥဴးလီဥဴးနန္႔ကမ္းရိုးတန္းေဒသ
() ဆရာၾကီးဥဴးဥဴးသာထြန္း၏မီးခြန္းၾကီးေၿခာက္ခု
() ေထရဝါဒသာသနာရခိုင္ၿပည္တြင္ထြန္းကားလာပံု (ဥဴးဥဴးသာထြန္း)
() ဥဴးဥဴးသာထြန္း၏သမိုင္းဝင္မိန္႔ခြန္းမ်ား (၁)
() ဥဴးဥဴးသာထြန္း၏သမိုင္းဝင္မိန္႔ခြန္းမ်ား (၂)
() ဥဴးဥဴးသာထြန္း၏သမိုင္းဝင္မိန္႔ခြန္းမ်ား (၃)
() ရခိုင့္ေအာင္လံေတာ္
() Arakanese Nationalism and the Struggle for National self- determination(An overview of Arakanese political history up to 1988)
() နအဖ၏ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ရီး
() စစ္ေတြ ဘုန္းၾကီး တိကနအဖတိုင္းမွဴး ဘားကိုပီးစာ
() ထေလ့ ရခိုင္....ရခိုင္ ထေလာ့...
() ဇာလုပ္ကတ္ဖို႔ေလး?
() ညီေခ်သို႔ ပီးစာ ၁ က ၁၅ ထိ (ကိုေက်ာ္ဝင္းခိုင္)
() ရီေလာင္းတတ္ပါစီ
() ပြိဳင့္ကမ္းၿခီကိုထိန္သိမ္းကတ္ပါ။
() ၿပည္ေထာင္စုသမိုင္းမွန္ သင္ၾကားရီးအတြက္(အိန္တာဗ်ဴး)
() စစ္မွန္ေသာၿပည္ေထာင္စုေပၚထြန္းရီး ဗမာလူမ်ိဳးစု ဇာတိလုပ္သင့္ (အိန္တာဗ်ဴး)
() ရခိုင္ႏူိင္ငံရီးလမ္းညြန္
() ေၿမာက္ဥဴးကဘလူး ေဆာင္းပါးမ်ား
() ၿမန္မာႏိူင္ငံ ရခိုင္းအမ်ိဳးသားပါတီ၏ သေဘာထား
() ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတိုးတက္ရီးပါတီ၏ သေဘာထား
() ကမန္အမ်ိဳးသားတိုးတက္ရီးပါတီ၏ မူဝါဒ
() ၿမိဳ (ေခၚ) ခမီးပါတီ၏မူဝါဒ
() Voices from Inside (Ethnics speak)
() ရြီးေကာက္ပြဲအၾကိဳကာလ ရခိုင္ၿပည္ႏူိင္ငံရီး ဇာတ္ခံုထက္ကၿမင္းကြင္းတိ
() တိမ္ေကာလာေသာ ရခိုင္ရိုးရာလက္မူ ရက္ကန္းပညာ
() ဒုတိယပင္လံုမွသည္အနားဂတ္ၿပည္ေထာင္စုသို႔ (၁)
() ဒုတိယပင္လံုမွသည္အနားဂတ္ၿပည္ေထာင္စုသို႔ (၂ + ၃)
() ကာလကတၱားအက်ဥ္ေထာင္မွ ပီးစာ
() ရခိုင္ၿပည္ လြတ္လပ္ရီး လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ (ေဆာင္းပါး)
() သမိုင္းကိုေပ်ာက္ေအာင္ မေဖ်ာက္ဖို႔လိုေရ။ (ေဆာင္းပါး)
() ခြဲထြက္ခ်င္ေရ စိုးရိမ္မူကို ဇာပိုင္ေၿပာင္းဖို႔လဲ?(ေဆာင္းပါး)
() ရခိုင့္သြီးမ်က္ရည္နိန္႔ အတြက္ ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္၏ သဝဏ္လြာ
() (၂၂၆) ႏွစ္ေၿမာက္ ရခိုင့္အခ်ဳပ္အၿခာအဏာက်ဆံုးၿခင္း ဝမ္းနည္းေအာက္ေမ့ဖြယ္ အထိမ္းအမွတ္
() အမ်ိဳးကိုခ်စ္စြာလား? အမ်ိဳးကိုႏွစ္စြာလား? (သန္းဝင္း)
() သန္းဝင္း ဆိုသူသို႔ အိပ္ဖြင့္ပီးစာ (ေဆာင္းပါးရွင္-မင္းစိုးအိမ္)
() ေမာင္းသန္းဝင္း ဖတ္ဖို႔ (ေဆာင္းပါးရွင္-ခိုင္မင္းခိုင္)
() သမိုင္းကိုအမွန္သိလို႔ အမွန္ကိုလက္ခံေၿပာဆိုကတ္ရေမ။
() ဝါရင့္သံတမန္ ဥဴးခင္ေမာင္ၾကည္ နန္႔ တြိဆံုေဆြးေႏြးခန္း
() ၿပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ (ဥဴးေအးသာေအာင္)
() အၿခားမ့ဲမွ တပါးအၿခားမဟိဗ်ာလ္ (ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္)
() ၿပည္ေထာင္စုနိန္ (ဆရာၾကီး ေဒါက္တာေအးေက်ာ္)
() ကိုယ္တြိေမယုၿမီ (စံထြန္းေအာင္)
() ရခိုင္ေတာ္လွန္ရီး ေဂါင္းေဆာင္တိ ဘားကို အိပ္ဖြင့္ပီးစာ(ေအာင္ရဲလင္း)
() ပင္လံု မာ ယံုခလို႔ (ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္-ေဆာင္းပါး)
() ရခိုင္ေက်ာင္းသား စိန္ထြန္းခိုင္ အရီးကိစၥ (၁၉၇၉)
() ကိုလိုနီစနစ္ ဖ်က္သိမ္းရီး နန္႔ အမ်ိဳးသားရီးတာဝန္
() က်င္အားကစားကိုယ္ခံအားလို (ေဝသာ)
() ရခိုင့္ၿမီကို ရခိုင္မပိုင္
() ေမဃၿမီမွ ခ်စ္စရာဓေလ့မြန္မ်ား (ညီလတ္ထြီး)
() လရတတ္နာင့္ လမြဲႏိူင္ငံမ်ား
() The Burma We Love (Dr.Aye Kyaw)
() ႏူိင္ငံသစ္မ်ား
() ရခိုင္ၿပည္က မရဏ ရထားလမ္း
() ဆိုင္ကလံုး ဂိရိဧ့ ဒဏ္ခတ္သံ
() ဗံုးကြဲစြာ နန္႔ ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္ကြန္ယက္ဧ့ထုတ္ၿပန္ေၾကာ္ၿငာခ်က္
() ႏိူင္ငံတကာေရးရာ ရခိုင္သတင္းစဥ္ (အမွတ္-၃)
() ဗမာ့(ၿမန္မာ့) စစ္ဝါဒီေအာက္မွ လူမ်ိဳးမ်ား နန္႔ ဗုဒၶသာသနာ
() ဗမာ့(ၿမန္မာ့) စစ္ဝါဒီေအာက္မွ လူမ်ိဳး နန္႔ ဗုဒၶသာသနာ (၁+၂+၃)
() ရခိုင္သတင္းစဥ္ (ၾသဂတ္စ္)
() ရခိုင္သဟာယ အသင္းၾကီး
() အကြ်န္ခြဲထြက္ရီးသမား
() ဝံလဝါဒ နန္႔ ရခိုင္ရို႕လက္တြိႏိူင္ငံရီးလမ္းစိုင္ (ေမာင္ဥဴးကဘီလူး)
() ရခိုင္စာ အရြီးအသားၿပႆနာ
() မဟာလူမ်ိဳးၾကီးဝါဒဧ့မဟာေအာင္ပြဲလား?(ခိုင္းလင္း-ေမဃဝတီ)
() အမာကသၾကၤန္ၿပန္လြမ္းမိပါေရ(ေက်ာ့ၾကာညိဳ-ရခိုင္သမီးပ်ိဳ)
() ရတပ ပါတီ အေထြေထြ အတြင္းရီးမွဴး(ဥဴးလွေစာနန္႔ အိန္တာဗ်ဴး)
() ရခိုင္စာပီဥကၠဌ ေဒါက္တာေက်ာ္သိန္းသို ့ အိပ္ဖြင့္ပီးစာ
() ႏိူင္ငံတကာရီးရာ ရကၡိဳင္သတင္းစဥ္ (အမွတ္-၅ ေမလ)
() ေလး၀တီ နန္႔ ေလးကိုင္းသဏၭာန္ၿမီ (ေဆာင္းပါး)
() ဥဴးခိုင္ေအာင္မိန္႔ခြန္း
() ကႊ်န္ေတာ့္မာ အိပ္မက္တစ္ခုဟိပါေရ။ (ေဆာင္းပါး)
() ေအာက္သားေလာင္းရိပ္ ေအာက္က ရခိုင္နာေမတိ
() ဇာဗမာေခါင္းေဆာင္က ရခိုင္တိအရီးကို အလီးပီးစဥ္းစားခလဲ? (ေဆာင္းပါး)
() ငါရို႕ေခတ္ကိုေတာ ေရာက္ရမည္ ဧကန္မလြဲပါ။ (ေဆာင္းပါး)
() ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္နန္႔ အင္တာဗ်ဴး (အိန္တာဗ်ဴး)
() ရခိုင္တစ္က်ပ္၊ ဗမာတစ္က်ပ္၊ ရွမ္းတစ္က်ပ္
() ဒုတိယအၾကိမ္ မ်က္ရည္က်ရသူ စႏၵသူရိယ (ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္-နယူးေယာက္)
() နာၾကင္မူထဲ့က ဆုေတာင္းသံ (ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္-နယူးေယာက္)
() ရခိုင္အမ်ိဳးသားႏိူင္ငံရီး (ညီညီလြင္)
() ၿပည္ထဲရီး၀န္ၾကီးေဟာင္း ေမာင္ဥဴး ရခိုင္လူထုကို ဇာတိေၿပာခလဲ
() ရခိုင္အမတ္သံုးဥဴး အမူရံုးရေရကိစၥ (အိန္တာဗ်ဴး)
() မ်ိဳးေစာင့္တရား (ငခြ်န္းေယ)
() ရွားပါးဆင္ၿဖဴ ဗမာၿပည္ကို မယူစီခ်င္
() အသိဥဏ္ကို မ်ိဳးစိခ်ၿခင္း
() ၿပတိုက္ထဲ့က ေဖာက္ထြင္းပနာ
() သမၼတဥဴးသိန္းစိန္ကို ေဒပိုင္ေၿပာခ်င္ပါေရ။
() စစ္ေတြဆန္ၿပႆနာနိန္
() ၾသတ္ဂစ္ ၁၃ ဆန္ၿပႆနာနိန္ အရီးအခင္းၿဖစ္ရပ္မွန္သမိုင္း
() ရခိုင္ႏိူင္ငံသားစိတ္ဓာတ္ (ေဒါက္တာေအးေက်ာ္)
() ရခိုင္ဆိုစြာ အမ်ိဳးကိုခ်စ္ေတ အတြက္ေၾကာင့္
() ဝီဒနာကို ကေနဒါမွာ ၾကီညာခရလီယင့္လား
() DVB သူခိုးၾကီး ဟန္ေညာင္ေဝနန္႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးၿပသနာ
() ရခိုင္အမ်ိဳးသာရီဝါဒ
အတၳဳပတၱိ
() သွ်င္ၿမဝါအတၳဳပတၱိ
() သွ်င္ၿမဝါ
() ဗုိလ္ခ်င္းပ်ံ(ကင္းဘာရင္း)
() ရခိုင့္အာဇာနီသူရဲေကာင္းမ်ား
() ဆရာေတာ္ သွ်င္ဥတၱမ
() ဥဴးဥဴးသာထြန္းအတၳဳပၸတၱိ
() ဆရာၾကီးဥဴးဥဴးသာထြန္း
() ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီရမၼာဝတီအသွ်င္ပညာစာရ
() ဆရာေတာ္ ဥဴးစိႏၱာ
() ဆာေပၚထြန္း
() ဆရာေတာ္ ဘဒၵ ႏၱ စျႏၵမဏိ
() ဥဴးစံသာေအာင္
() ဥဴးခ်န္ထြန္း
() ဥဴးတင့္ေဇာ္
() ဥဴးစံေရႊ
() ဥဴးေက်ာ္ရင္>
() ဥဴးဘေစာ
() ဆရာၾကီး ဥဴးလံုး>
() ဥဴးၿမထြန္းေအာင္
() ေဒါက္တာေအးေက်ာ္
မင္းရာဇာၾကီး စာၾကည့္တိုက္
Saturday, April 3, 2010
ရကၡိဳင္လူမ်ဴိးရို ့၏ က်င့္ဝတ္တရား ( ၄၈ )ပါး
Tuesday, March 2, 2010
| ရကၡိဳင္လူမ်ဴိးရို ့၏ က်င့္ဝတ္တရား ( ၄၈ )ပါး ( ဗဟုသုတ အနီနန္ ့ ဖတ္ရွဳပါရန္ ) သာစြာဌါနီ ရကၡိဳင္ျပည္သည္ ရွိလြန္ခေရႏွစ္ေပါင္း ( ၅၀၀၀ )ေက်ာ္ပင္ ထီးနန္႔နန္းနန္႔ ၾကာ႒ါန္းနန္႔ ျမိဳ ့ျပႏိုင္ငံတည္ေထာင္ဗ်ာလ္ ဘုရင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခကတ္ပါသည္။ ၎ကို ရကၡိဳင္သမိုင္းသုေတသီရို ့က ေခတ္ကာလမ်ား ပိုင္းျခား၍ ေအာက္ပါအတိုင္း သုေတသနျပဳ သတ္မွတ္ခကတ္ပါသည္။ ယင္းတိကိုေဖာ္ျပရေက … ၁။ ပထမဓညဝတီေခတ္ (BC ၃၃၂၅-၁၅၀၈) = ၁၈၁၇ ႏွစ္ ၂။ဒုတိယဓညဝတီေခတ္ (BC ၁၅၀၈-၅၈၀) = ၉၂၅ ႏွစ္ ၃။တတိယဓညဝတီေခတ္ (BC ၅၈၀-AD ၃၂၆) = ၉၀၆ ႏွစ္ ၄။ေဝသာလီေခတ္ (AD ၃၂၇-၈၁၈) = ၄၉၁ ႏွစ္ ၅။ေလးျမိဳ ့ေခတ္ (AD ၈၁၈-၁၄၃၀) = ၆၁၂ ႏွစ္ ၆။ေျမာက္ဦးေခတ္ (AD ၁၄၃၀-၁၇၈၄) = ၃၅၄ ႏွစ္ စုစုေပါင္း = ၅၁၀၈ ႏွစ္ ရကၡိဳင္ဘုရင္ရို ့သည္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ရာတြင္ မင္းက်င့္တရားဆယ္ပါးနန္႔အညီ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရျပီး ရဟန္းပညာဟိ၊ လူပညာဟိရို ့၏ အၾကံအဥာဏ္ကို ရယူလက္ခံကာ တိုင္းျပည္စည္ပင္သာယာဝျဖိဳးေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခကတ္သည္။ ရကၡိဳင္ဘုရင္သည္ ဘိသိက္သြန္းမဂၤလာ က်င္းပျပီးေနာက္ မဟာျမတ္မုနိဘုရားတြင္ ဦးခိုက္ပူေဇာ္ျပီး အဓိ႒ါန္ဥပုသ္ရည္ရွည္ေစာင့္ေသာ အစိုင္အလာတိ ဟိခကတ္ပါသည္။ ရဟန္းေတာ္တိးက သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္၍ သုခ မိန္ပညာဟိအမတ္တိးက တိုင္းျပည္ကို ထိန္္းသိမ္းကတ္သည္။ ရကၡိဳင္မင္းတိလက္ထက္ ရဟန္း၊ သံဃာေတာ္တိသည္ တိုင္း ျပည္၏အၾကီးအမွဴး၊ ၾသဝါဒစရိယတိ ျဖစ္ေၾကာင္းတိြရသည္။ ေဒဂု ေျမာက္ဦးေခတ္ ေတာင္ညိဳေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္ အဂၢမုနိမေထရ္ျမတ္၏ တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ဳိးအတြက္ ခ်မွတ္ပီးခေသာ က်င့္ဝတ္တရားတိကို ေလာကဓမၼ ႏွစ္ဌာနအတြက္ အသံုးျပဳၾကစီရန္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပလိုသည္။ ေဖာ္ျပလတၱံ ့ေသာ က်င့္ဝတ္တိကို ေျမာက္ဦးေခတ္၊ မင္းေစာမြန္(ေကာဇာ ၈၈ရ-၈၉၃)လက္ထက္တြင္လည္းေကာင္း၊ မင္းဗာၾကီး(ေကာဇာ ၈၉၃-၉၁၅) လက္ထက္ တြင္လည္းေကာင္း၊ လိုက္နာက်င့္သံုးခေၾကာင္း တိြရသည္။ ထိုရကၡိဳင္မဟာရာဇဝင္ၾကီးလာ (၄၈)ပါးေသာ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိးရို ့၏ က်င့္ ဝတ္ကို ေဖာ္ျပရေသာ္ … ၁။ ရွီးဦးစြာ ရတနာသံုးပါးအား မမိန္႔မေလ်ာ့ဘဲ က်င့္သံုးေဆာက္တည္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ၾကရန္တစ္ပါး။ ၂။ မိဘဆရာသမားရို ့၏ ဆံုးမၾသဝါဒကို ျမီဝယ္မက် မွတ္သားနာယူ က်င့္သံုးေစာင့္ေရွာက္ၾကရန္တစ္ပါး။ ၃။ မိမိရို ့၌ မျငိမ္သက္ဘဲ ေသာ့သြမ္းရမ္းၾကြျခင္း၊ မေကာင္းေသာအက်င့္တိကို ပယ္ရွားေစာင့္ေရွာက္ၾကရန္ တစ္ပါး။ ၄။ ပညာသိပၸ တတ္ေျမာက္စီရန္ ၾကိဳးစားအားထုတ္လ်က္ သင္အံေလ့လာၾကစီရန္ တစ္ပါး။ ၅။ အသက္သိကၡာၾကီးရင့္ေသာသူရို ့နန္႔ မိဘ၊ ဆရာ၊ ရီျမီအရွင္ ဘုရင္မင္းျမတ္ရို ့အားလည္း မရိုမေသ မေလးမစား အဂါရဝျပဳလုပ္ျခင္းကို အထူးေရွာင္ၾကည္ၾကရန္ ပညတ္ျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၆။ မိမိကိုယ္ကို ပညာနန္႔ေပါင္းယွဥ္လ်က္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ မေကာင္းေသာဆႏၵတိကို ပယ္ရွားျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ရ။ ငါးပါးသီလကို ေစာင့္ေရွာက္ျပီးလွ်င္ မိမိရို ့အားေလ်ာ္စြာ အလွဴဒါနကုသိုလ္တိကို နိညမျပတ္ စိုက္ပ်ဳိးရျခင္းတစ္ပါး။ ၈။ ေလာက၌ သူတစ္ပါးရို ့အား ႏွဳတ္ျဖင့္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ကိုယ္ျဖင့္က်ဴးလြန္ျခင္းတည္းဟူေသာ မေကာင္းေသာတရားႏွစ္ပါးကို ဖယ္ရွားျပီး စိတ္ၾကည္လင္စြာျဖင့္ ေမတၱာတရားကို ရွိထားလ်က္ သေဘာေျဖာင့္မတ္စြာျဖင့္ နီရျခင္းတစ္ပါး။ ၉။ ထို ့အျပင္ ေလာကဓမၼ ႏွစ္ဌာနတည္းဟူေသာ က်င့္ဝတ္တရားႏွစ္ပါးကို ပစၥဳပၸန္သံသရာ၌ ခ်မ္းသာျခင္းျဖင့္ သိစြမ္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ ပညာဟိပုဂၢိဳလ္ရို ့အား အေလးအျမတ္ျပဳျပီးလွ်င္ မိတ္ကၽြမ္းဝင္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၁၀။ ၎မိတ္ကၽြမ္းဝင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ရို ့၌ ပညာျဖင့္ေပါင္းျပီးလွ်င္ တရားလက္လြတ္လ်က္ က်င့္ဝတ္တရား ေမွာက္မွားေသာသူရို ့သည္ ေလာကတြင္ သတၱဝါရို ့၌လည္း အက်ဳိးစီးပြါးမဟိ၊ သံသရာ၌လည္း အက်ဳိးမဟိေသာသူမ်ားကို ဝီးစြာရန္သူကဲ့သို ့ မိမိစိတ္၌ထားျပီး ေရွာင္ၾကည္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၁၁။ သူတစ္ပါး ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို ခိုးယူျခင္းမွလည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးရို ့၏ သားမယားရို ့ အားလြန္က်ဴးျခင္းမွ အထူး ေရွာင္ ၾကဥ္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၁၂။ မိမိအား သူတစ္ပါးရို ့သည္ လြန္က်ဴးျခင္းျဖင့္ ၾကိမ္းေမာင္းျငားေသာ္လည္း မ်က္မာန္ေဒါသတိထိန္းခ်ဳပ္လ်က္ သည္းခံျခင္း ျဖင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၁၃။ လူရို ့၌ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ ဟုဆိုအပ္ေသာ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို အေလ့အလာအားျဖင့္ အခါခါေအာက္မိျပီး မိမိခႏၶာကိုယ္ကို ပညာမ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္ရွဳဆင္ျခင္ဆံုးမကာ တေျပာင္းျပန္ျပန္ စက္အဟန္သို ့ ျဖစ္ပ်က္နီျခင္းကို ဒုကၡတရားျဖင့္ သိျမင္ကာ ေၾကာက္ရြံ ့ထိတ္လန္ ့စီရန္ ရွာမွီးရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၁၄။ ထို ့အျပင္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ဟုဆိုအပ္ေသာ စိတ္ဆင္ရိုင္းကို နိညမျပတ္ ယိုင္ေက်းစီျခင္းငွာ ပညာျဖင့္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ ျငိမ္သက္တည္တံ့စြာျဖင့္ နီရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၁၅။ ထို ့ျပင္ အမင္၊ အဘာရို ့အား ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးျပီးလွ်င္ ဘုရားတစ္ဆူ၊ ဂူတစ္လံုးကဲ့သို ့ နိညမျပတ္ အရိုအေသ အေလးအ ျမတ္ ရွိခိုးဦးတင္လ်က္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြး မီြးျမဴရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၁၆။ ထို ့အျပင္ မိမိရို ့ ေဆြးမ်ဳိးညာတိရို ့၌ သက္ၾကီးရြယ္အိုရို႕အား အရိုအေသ အေလးအျမတ္ျပဳ လုပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း လည္း တစ္ပါး။ ၁၇။ ထိုမွတစ္ပါး အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေရာက္လာကတ္ေသာ ရဟန္း၊ ပုဏၰားစသည္ရို ့တြင္ အဝတ္အစားရိကၡာ ခ်ဳိ ့တဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္တိအား ေကာင္းမြန္စြာပီးကမ္းေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ဥစၥာထုပ္ကို သိုမွီးျပဳလုပ္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၁၈။ ထို ့အျပင္ လယ္လုပ္၊ ကုန္သြယ္၊ ကုန္ေရာင္း၊ ကုန္ဝယ္ေဖာက္ကား ျပဳလုပ္ၾကေသာသူတိ၌ မိမိ လုပ္ကိုင္လ်က္ဟိေသာ အလုပ္တိတြင္ နိညမျပတ္ အစီးအပြါးတြက္ခ်က္ျပီး မယုတ္မေလ်ာ့စီေအာင္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းတစ္ပါး။ ၁၉။ ထိုသို ့လုပ္ကိုင္ျခင္းမွ ေစာင့္ေရွာက္ျပီးလွ်င္ အစာရိကၡာတိကို ျပည့္ဝွမ္းစြာ က်ီက်တိျဖင့္ သိုမွီး၍ ေဆြးမ်ဳိးရို ့အား ေထာက္ပံ့ မစားရျခင္းတစ္ပါး။ ၂၀။ ထိုသို ့ထံုးနည္းတိကို ပညာဟိတိထံ ခ်ဥ္းကပ္ျပီး သူရို ့အားေထာက္ပံ့ကာ သင္ယူမွတ္သားရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၁။ ဆရာထံမွရေသာ ထံုးနည္းမ်ားကို စိတ္ထဲ၌ စြဲျမဲစြာ မွတ္သားနာယူျပီး သူ ့ေက်းဇူးကို သိရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၂။ ၎အျပင္ ဖိုး၊ ဖီး၊ စိုင္ဆက္ မိမိရို ့မ်ဳိးရိုးမွ ဆင္းသက္လာေသာ ဓမၼတာက်င့္ရိုးတိကို မေဖာက္မျပန္ က်င့္သံုးေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၃။ အစိုင္တရားေစာင့္ေရွာက္ျခင္းျဖင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳရာတြင္ ရွီးသူေဟာင္း သက္ၾကီးရို ့၏ ထံုးနည္းနာတိကို ယူေဆာင္၍ ျပဳလုပ္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၄။ တစ္ပါးေသာ အမ်ဳိးရို ့က လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္ေသာ္လည္း မိမိရို ့မ်ဳိးရိုးဇာတိမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္စီရန္ ရဲဝံ့စြာ အဝီးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၂၅။ ႏိုင္ငံေတာ္ဝယ္ အတတ္ပညာလံုျခံဳစြာ မတတ္သူရို ့အား တစ္စံုတစ္ခုေသာ လူမွဳအိမ္ေထာင္စီးပြါးေဆာင္ရန္ ေပါင္းေဖာ္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၂၆။ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အတတ္ပညာမဟိေသာသူရို ့အား ညဥ့္ေမွာင္မသိ၊ ၾကက္မ်က္အိပ္ေသာသူရို ့ နန္႔ အလားတူဘိသကဲ့သို ့ လူမွဳစီးပြါးေဆာင္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၇။ အိမ္ေထာင္သားမီြးျပဳလုပ္ရာ၌ လူမွဳေရးကိစၥတိကို ေက်ပြန္စြာ နားလည္လိမၼာ သိတတ္ျခင္းနန္႔ ျပည့္စံုရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၂၈။ ထိုသို ့သိတတ္ျပီးမွ အိမ္ေထာင္သားမီြးျမဴရာဝယ္ ၾကံစည္တြက္ဆ ဇြဲလံု ့လထုတ္ကာ စီးပြါးခ်မ္းသာျခင္းနန္႔ ျပည့္စံုရျခင္း လည္းတစ္ပါး။ ၂၉။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနတရားတိကို ထိန္းခ်ဳပ္လ်က္ သူတစ္ပါးက မေကာင္းေသာဆႏၵျဖင့္ ပ်က္စီးစီရန္ နည္းပီးေသာ္လည္း မိမိက ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၀။ မိဘရို ့၏ေက်းဇူးတရားတိသည္ ျမင့္မိုရ္ေတာင္နန္႔ ႏွဳိင္းဆျငားေသာ္လည္း အတိုင္းမသိ ၾကီးမားေသာ ေက်းဇူးတရားပင္ တည္းဟု ဖန္တလဲလဲ ေအာက္မိသတိရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၁။ အသင့္ေပါင္းဖက္ၾကေသာ သားမယား၊ ျမီး၊ ျမစ္၊ ေဆြးမ်ဳိး၊ ေက်းကၽြန္ စသည္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ ေထာက္ပံ့ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၂။ လူပယ္၊ လူျပက္ရို ့က ကဲ့ရဲ ့ၾကေသာ္လည္း ဝမ္းထဲ သံေဝစိတ္ျဖင့္ေျဖလ်က္ ထိုသူရိုအား ဝီးစြာေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၃။ လူေကာင္းရို ့က ခ်ီးမြမ္းျခင္းျဖစ္စီရန္ ေဆြမ်ဳိး၊ ခင္ပြန္း၊ အျခြီအရံသင္းပင္းရို႕အား ခ်စ္ပန္းျဖင့္ မပ်က္စီျခင္းငွာ ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၄။ အိမ္ေထာင္စီးပြါးသိုမွီးရာတြင္ ျမီအိုး၊ ျမီခြက္မ်ားျဖင့္ တံစက္ရီကို ခံယူဘိသကဲ့သို ့ လည္းေကာင္း၊ ျခေကာင္းတိသည္ မိမိ၏ပစျဖင့္ ကိုက္ခ်ီယူလ်က္၊ ေတာင္ပို ့ျပဳလုပ္သကဲ့သို ့ လည္းေကာင္း၊ စီးပြါးဥစၥာကို စုေဆာင္းရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၅။ လူရို ့၌ ပညာ၊ ဝီရိယျဖင့္ ျမဲျမံခိုင္မာစြာ ၾကံေဆာင္ လုပ္ေဆာင္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၆။ ထိုသို ့လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ေသသပ္စြာေသာ ေယာက်္ားျမတ္ရို ့လုပ္ကိုင္ျခင္းသည္ မိမိထင္မွတ္သည့္အတိုင္း ျပည့္ဝစြာ ခ်မ္းသာစီးပြါးျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၇။ ထို ့ျပင္ ပညာခ်ဳိ ့တဲ့ေသာသူမ်ား၌ လံု ့လမဲ့မွဳ၊ အမ်ားသူရို ့၏ ကဲ့ရဲ ့ျပစ္တင္မွဳကို ခံရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၃၈။ ကိုယ္ကိုမခ်စ္၊ အက်င့္စာရိတၱပ်က္စီးျခင္းျဖင့္ လူသြမ္းရို ့က မည္ကဲ့သို ့မသိ၊ ပ်င္းရိရိနန္႔ ၾကမၼာပိုက ငါရို ့နီရာ စီးပြါးလာ အံ့ဟု ၾကမၼာကို ယိုးစြပ္လ်က္နီျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းတစ္ပါး။ ၃၉။ ႏိုင္ငံေတာ္၌ သေဌး၊သၾကြယ္၊ ကုန္သြယ္လယ္လုပ္တိက သူတစ္ပါးရို ့မွီခိုရာျဖစ္သည့္ လကၡဏာသည္ကား အလြန္အရိပ္ အာဝါသေကာင္းေသာ ျပိဳင္ေညာင္ပင္ၾကီး၏လကၡဏာနန္႔ အလားတူ ျဖစ္စီရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၄၀။ ထိုျပဳိင္ေညာင္ပင္ၾကီး၏သေဘာသည္ လမ္းခရီး၌ သြားလာသူအေပါင္းရို ့ကို အရိပ္ခိုေအာင္းရာျဖစ္သကဲ့သို ့၊ ထိုနည္းတူစြာ လူသံုးပါရို ့၏ မွီခိုခ်မ္းသာစြာ နီၾကစီရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၄၁။ ျပဳိင္ေညာင္ပင္ၾကီး၏ အသီးအပြင့္တိကို မွီခိုလာေသာ ငွက္အေပါင္းရို ့သည္ သာယာခ်မ္းျမိ ့ စြာ စားေသာက္ရသကဲ့သို ့ ငါရို ့အမ်ဳိးေလးပါးရို ့မွီခိုလ်က္ စားေသာက္ျခင္း၌ ခ်မ္းသာသုချပည့္စံုစီရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၄၂။ သူဆင္းရဲရို ့သည္ သေဌး၊ သၾကြယ္ အသီးသီး ညာတိသဂၤဟမ်ားအား မွီခိုလ်က္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ၾကရန္လည္း တစ္ပါး။ ၄၃။ မွီခိုလုပ္ကိုင္သူမ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္သူရို ့က သြန္သင္ေျပာရာတြင္ သူတစ္ပါးရို ့ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးစိမ့္ေသာငွာ သာသာခ်ဳိခ်ဳိေျပာ၍ ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းလည္း တစ္ပါး။ ၄၄။ ၾကမ္းတမ္းယုတ္မာစြာ ပညာမဲ့ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ ၄၅။ မိမိ၌ မွီခိုသူရို ့အား ေလာကဝတ္ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ျပည့္ဝစီ၍ အမွဳခပ္သိမ္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ထိန္းသိမ္းရျခင္းလည္း တစ္ပါး။ ၄၆။ သူစိမ္းသူပ်က္ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း မွီခိုနီသူရို ့အား ေစာင့္ေရွာက္ရာတြင္ မိဘသဖြယ္ သာသာၾကည္ၾကည္ ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းလည္း တစ္ပါး။ ၄၇။ မိမိရို ့၌ ေဆြရင္း၊ သားျမီး၊ ေက်းကၽြန္သင္းပင္းရို ့အား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးျဖစ္စီရန္ ႏွဳတ္ခ်ဳိသာစြာဆံုးမလ်က္ အဝတ္အစား ပီးကမ္းေဆာင္ရြက္ျပီးလွ်င္ မညွဳိးမႏြမ္းစီရန္ မီြးျမဴရျခင္းလည္း တစ္ပါး။ ၄၈။ ရကၡိဳင္မ်ဳိးရိုးမ်ား၌ အစိုင္ဆင္းသက္လ်က္ က်င့္သံုးေဆာက္တည္ၾကရေသာ ပညတ္တရားမ်ားကို မမိမေလ်ာ့ဘဲ ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းလည္းတစ္ပါး။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ရကၡိဳင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္လာျဖစ္သည့္ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိးရို ့၏ က်င့္ဝတ္ (၄၈)ျဖာကို စာရွဳသူမ်ား ဖတ္ရွဳျခင္းျဖင့္ ရကၡိဳင္လူမ်ဳိးရို ့၏ ယိုင္ေက်းမွဳ၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ က်င့္ဝတ္မ်ားကို သိဟိကာ ေလာကီ၊ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာ ေကာင္းက်ဳိးတိ တိုးတက္ၾကီးပြါးႏိုင္ၾကပါစီလို ့ ေလ့လာမွတ္သားကာ ရီြးသားလိုက္ရပါသည္။ ပဥၥဂုဏံ အဟံဝႏၵာမိ သဗၺဒါ။ သႏ ၱာျမီ-ေမာင္ေသာ္တာ(ရီြးသားသည္) က်မ္းကိုးစာရင္း ၁။ ကြယ္လြန္သူ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ဆရာၾကီး ဦးဦးသာထြန္း(ေျမာက္ဦး)၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ား။ ၂။ ရကၡိဳင္ရွီးေဟာင္း ဂါထာမႏ ၱန္ထူးမ်ား(အသွ်င္ဝါသဝ) |
အနီးအကမ္း၊ အဝီးအလွမ္း၊ အၿမည္းအစမ္း(၁)
Tuesday, February 2, 2010
ရခိုင္ကဗ်ာ စစ္တမ္း အနီးအကမ္း၊ အဝီးအလွမ္း၊ အၿမည္းအစမ္း(၁) နိဒါန္း “ကဗ်ာေက်ာက္ေတာင္နံရံၾကီးက အကြ်န္႔အထက္မာ ထီးထီးမားမား စီးမိုးထား အကြ်န္ကား သူ႔ေအာက္နား မုန္လာရြက္လိုက္ေကာင္ခူး ေၾကာက္ဒူးတုန္ဖို႔ ေကာင္းေရအၿဖစ္” John Keats (1795-1821) ရိုးမေတာင္ၾကီးကိုအကြ်န္ေမာ္ၾကည့္လုိက္ေတ။တိမ္နာင့္ေတာင္ခိုးအံု႔ဆိုင္းမွဳိင္းရီ။ဝီဝီဝါးဝါးေတာင္ထိပ္မဟီ၊အကြ်န္ကေတာင္ၿခီမာမွိဳဟင္းခူးနီရ။အပါးကေတာင္ပူစာေခ်တစ္လံုးထက္တက္ပ်ာလွမ္းၾကည့္ေရ။ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တိတထြီးတသီးနာင့္။ၿမင္ကြင္းကမွုန္မွုန္ရီရီ။ ေတာင္ပူစာေခ်ထက္က ဆင္းပ်ာၾကည့္ခါမွ ေတာင္ပူစာက ေတာင္ပူစာမဟုတ္။ အုတ္ပံုကို ေညာင္ပင္ၾကီးမ်ိဳထားလို႔ ႏွစ္ခ်ီပ်ာ ေတာင္ပူစာေခ်ပိုင္ၿဖစ္နီစြာ။ အကြ်န္႔ရင္မွာ စူးစူးယွယွခံစားလိုက္ရေရ။ အင္း……..ထပ္တူဗ်ာေယ။ ရခိုင္ကဗ်ာေတာင္ၾကီးကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ေက ရင္ေမာေရ။ ရခိုင္စာပီသမိုင္း မဟိသီး။ ရခိုင္ကဗ်ာသမိုင္း ဝီလာဝီး။ အကြ်န္႔ရို႔ကရခုိင္ကဗ်ာစစ္တမ္းတေစာင္ရီးခ်င္စြာ။ပစ္မွတ္မဟိဘဲပစ္ရဖို႔ပံုမ်ိဳး။ပစ္မွတ္မဟိလားဟိေရ။ထင္းထင္းၿပက္ၿပက္မၿမင္ရ။ေယဇုနာင့္ပစ္ဖို႔လက္ကမဝ့ံမရဲ။ပစ္ခ်ိန္တန္လို႔မပစ္လိုက္ရ။အခါေႏွာင္းမွထြက္လာေရေအစစ္တမ္းကို“ရခိုင္ကဗ်ာစစ္တမ္း“အစား”ရခိုင္ကဗ်ာစစ္တမ္း(အနီးအကမ္း၊အဝီးအလွမ္း၊အၿမည္းအစမ္း)”လို႔ရာ….ေခၚလိုက္ရေရ။ နားလည္ပီးပါ။ ၁။ ဂႏၱဝင္စာပီ ၁း၁ အေၿပာက အယင္၊ အရီးကေနာက္ ”အသံ”ေရဘာသာစကားဧ့အၿခီခံၿဖစ္ပါေရ။ယင္းအသံတိကိုသေကၤတၿပဳလို႔ေၿပာကတ္ဆိုကတ္ဆက္သြယ္ကတ္ေတ။ေယဇုနာင့္ဘာသာစကားကိုအသံသေကၤတစနစ္(System of Vocal Symbols)လို႔ ဆိုကတ္ေတ။အသံသေကၤတမာအဓိပၸါယ္ဟိေရ။ယင္းအဓိပၸါယ္ကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုေရ ႏွစ္ပရိေစၦဒ အၾကာၾကီး ညွိႏွုိင္းတည္ေဆာက္ယူခရေရ။လိုအပ္ခ်က္အရစကားသံကိုအၿခီခံပ်ာအကၡရာကိုမွာေဖြကတ္ေတ။အရီးဘာသာစကား(Written Language)ကိုထြင္လာကတ္ေတ။အၿပန္အလွန္နားလည္ၿခင္း၊အဓိပၸါယ္ဟိၿခင္း၊ အဓိပၸါယ္သိၿခင္းေရအေၿပာ၊အရီးဘာသာဧ့အဓိကလိုအပ္ခ်က္ၿဖစ္ေတအတြက္အသံုးၿပဳၿဖစ္စိုဥ္(Process)တေလွ်ာက္လံုးယင္းဘာသာစကားေရဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဆန္းသစ္နီေရ။ေယဒါေလ့ေလာကဓမၼနိယာမကိုေက်ာ္လို႔မရ။အခ်ိန္ကာလ၊နီရာဌါနကိုလိုက္ၿပီးေက(၁)အသံေၿပာင္းမူ(၂)အသံထြက္ေၿပာင္းမူ(၃)အဓိပၸါယ္ေၿပာင္းမူ(၄)သဒၵါေၿပာင္းမူဟိေရ။အေၿပာဘာသာစကားေရအရီးဘာသာစကားထက္ပိုေစာေရ။အေၿပာဘာသာစကားကမူလ၊အရီးဘာသာစကားကတစ္ဆင့္ခံၿဖစ္ေတ။ခြင့္လြတ္ပါ။ေအပိုင္”ရကၡေယမွမဏိၰဳင္ေလ”လို႔ၿပည္တည္နီစြာကအကြ်န္႔ရို႔စာပီသမားတိရင္မွာခုလုခုလုတင္နီေရ(၁)ေဒသအလိုက္စကားသံကြဲမူ(၂)စကားသံကြဲမူကိုအၿခီခံပ်ာၿဖစ္နီေရသတ္ပံုၿပႆနာ(၃)အလိုက္သင့္အၿမင္မွားမူတိနာင့္စြန္႔လႊတ္ရဖို႔စြာကိုႏွေၿမာတသၿဖစ္ပ်ာ မွိ်ဳးလိုက္နီေရ အသီေကာင္ထက္က ဇကန္းပိုင္ ၾကံဳရေရအၿဖစ္မ်ိဳးခံစားရစြာကို အယိုင္းသင့္ေရခါ ေဆြးေႏြးႏိုင္ေအာင္လို႔ေၿပာနီရစြာ ၿဖစ္ပါေရ။ ၁း၂ ရခိုင္ဘာသာစကား၊ ရခိုင္စာပီ ၿမန္မာစကား၊ ၿမန္မာစာပီ ရခိုင္မာAD(၄)ရာစုေဝသာလီေက်ာက္လွီကာ(AD ၃၃၀-၉၅၇)ကပင္စာအရီးအသားဟိနီခပါပ်ာ။(U San Tha Aung: Arakanese Script: Its Origin and Evolution)။ေလးၿမိဳ႔ေခတ္(AD ၉၅၇-၁၄၃၀)မာ ရကၡဝဏၰအကၡရာနာင့္စာရီးကတ္ခေရ။ေအနိရခိုင္စကားအတိုင္းေၿပာကတ္ေတလို႔ဆိုပါေရ။ေလးၿမိဳ႔ေခတ္ေက်ာက္စာနာင့္ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာရို႔ကို ႏွိုင္းၾကည့္ပ်ာသုေတသီမစၥတာေတလာက ေအပိုင္ဆိုပါေရ။”ရခိုင္ဘာသာေရ ၿမန္မာဘာသာနာင့္အသံထြက္အမ်ားၾကီးၿခားနားမူဟိေၾကာင္းရခိုင္စကားကပိုမိုရွိက်ၿပီးေကစကားသံနာင့္စာလံုးေပါင္းရို႔ပိုမိုဆီေလ်ာ္မူဟိေၾကာင္း၊လြန္ခေရႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ခန္႔ကဘာသာစကားကိုအကၡရာတင္ရီးသားၿခင္းမၿပဳခင္ကရခိုင္စကားသံေရၿမန္မာ(ဗမာ)စကားသံနာင့္ဆင္တူလိမ့္ေမလို႔ထင္ၿမင္ရေၾကာင္း(L.F. Taylar: The Dialect of Burmese)စာတမ္းမွာဆိုပါေရ။ဆရာၾကီး(ဦး)ေမာင္စံေဖာ္ကေလ့ေသာ့ယင္းအဆိုကိုေထာက္ခံပ်ာ ”အကြ်န္ရို႔ပါးမာေၿမာက္ဦးေခတ္နာင္ရိုးမအရွိဖက္ကအင္းဝေခတ္၊ေတာင္ငူေခတ္ရို႔ေရေခတ္ၿပိဳင္တိ ၿဖစ္ကတ္ပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္မွာေပၚေပါက္ခေရရခိုင္စာဆို၊ဗမာစာဆိုတိနာင့္ရွင္ဘုရင္အခ်င္းခ်င္းပါးကေတၱသဝဏ္လႊာရို႔ကိုၾကည့္ေကဂႏၱဝင္ၿမန္မာစာေရရခိုင္၊ဗမာႏွစ္တိုင္စလံုးအသံုးၿပဳေရစာၿဖစ္ေၾကာင္းတြိရပါေရ။စာလံုးေပါင္းက်ခါအဓိပၸါယ္တူစကားလံုးရို႔ကိုအသံထြက္မူတူဒါေလ့အတူစာလံုးေပါင္းကတ္ပါေရ။အသံထြက္မတူဆိုစြာကဗ်ည္းစကားသံနာင့္သရစကားသံရို႔ကိုထုတ္လုပ္ပံုမတူလို႔ၿဖစ္ပါေရ”လို႔တူစြာမတူစြာကိုစိစစ္ၿပပါေရ။(ေမာင္စံေဖာ္ရခိုင္စကားသံနာင့္စာလံုးေပါင္း)ေဒၿပႆနာတိေရလြန္ခေရႏွစ္ေပါင္း(၅၀)ေလာက္ကပင္ၿဖစ္နီေရၿပႆနာပါ။မူလအစကိုဆြဲထုတ္ေကလြန္ခေရႏွစ္ေပါင္း(၁၉၀၂၀၀)ေလာက္စတင္ၿဖစ္လာေရၿပႆနာလို႔အတတ္ေၿပာႏိူင္ပါေရ။၁၉၅၅၅၆ခုႏွစ္မာဘာသာေဗဒပညာရွင္ဦးတင္လွက”ရခုိင္လူမ်ိဳးတို႔၌မြန္လူမ်ိဳး၊ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႔ကဲ့သို႔စာေပအေရးအသားသီးၿခားမရွိေတာ့ေပ။ၿမန္မာအကၡရာမ်ားကိုအသံုးၿပဳ၍ၿမန္မာစာအေရးအသားအတိုင္းပင္ေရးသားေနၾကသည္။ဖတ္ေသာအခါေၿပာေသာအခါတြင္သာရခိုင္အသံၿဖင့္ဖတ္ၾက၊ေၿပာၾကၿခင္းၿဖစ္သည္”လို႔ေၿပာလွာပါေရ။(ဦးတင္လွ၊ရခုိင္သံေဆာင္းပါး၊ရခိုင္တန္ေဆာင္မဂၢဇင္း၊ ၁၉၅၅-၁၉၅၆)။ ဇာပင္ေၿပာေၿပာယင္းေထာက္ၿပခ်က္ကပင္အကြ်န္ရို႔ကိုတပ္လွန္႔ႏိွုးလုိက္စြာၿဖစ္ၿပီးေကေၿပာင္းလဲမွုၿဖစ္စိုဥ္ကိုအၿမင္သစ္နာင့္ၿပန္ပ်ာခ်ိဳဥ္းကပ္အေၿဖထုတ္ဖို႔၊မွန္ကန္ေရအမ်ိဳးသားေရလုပ္နည္းလုပ္ဟန္နာင့္လမ္းသစ္ကိုေလွ်ာက္ကတ္ဖို႔လိုအပ္နီပ်ာဆိုစြာမီးေမာင္းထိုးၿပလိုက္စြာလို႔ခံယူပါေရ။ဦးတင္လွမတိုင္ခင္(၁၈၁၁)ခုႏွစ္ကပင္သုေတသီ(J.Leyden)ကယင္းၿပႆနာနာင့္ပတ္သက္ၿပီးေက ေအပိုင္ေၿပာပါေရ။ “The Rukheng race is admitted to be of the same racial stock as the ယွင္းနီပါေရ။ရခိုင္ဆိုကဇာ၊ၿမန္မာဆိုစြာကဇာ၊ဇာကရွီးက်ေရမူလရင္းၿမစ္ဘာသာစကားၿဖစ္ေတဆိုစြာသုေတသီေဂ်႔လီ(ယ္)ဒန္ (J.Leyden) ေရ ရခိုင္၊ ၿမန္မာေက်ာက္စာတိအရ (to judge by the spelling of the oldest stone inscriptions) ေၿပာစြာၿဖစ္ပါေရ။ သုေတသီ ေဂ်လီ(ယ္) ဒန္ေၿပာစြာ ဟုတ္မဟုတ္လက္လွမ္းမီေရ ရွီးေက်ာက္စာတိကို စိေကၾကည့္ပါေမ။ ရွိ/ဟိိ။ ။ ရခုိင္ “မဟိၾကဆိုဝ္၍”(ဘူးေတာင္းကြဲ ေက်ာက္စာ၊ ၁၄၅၂ ေအဒီ)၊ ”ဥစၥာဟိလ်က္” (ဗုဒၶဂါယာ၊ မဟာေဗာဓိ ေက်ာက္စာ၊ ၁၂၉၅ ေအဒီ)၊ ”ငါနာင့္တူသူလူတြင္မဟိ” (ေလာင္းၾကက္ေတာင္ေမာ္ေက်ာက္စာ၊ ၁၁၂၃ ေအဒီ)၊ ၿမန္မာ ”အခ်င္းခ်င္းအမ်က္တစိမဟိ” (သိဃၤသူ႔သမီးေက်ာက္စာ ၁၂၆၆ ေအဒီ)၊ ”ၿမက္ႏုရိယ္ၾကည္ဟိရာ” (အေစာလတ္ေမာင္ႏွံေက်ာက္စာ ၁၂၇၀ ေအဒီ) ယင္းကိုေထာက္ေကေလးၿမိဳ႔ေခတ္နာင့္္ပုဂံေခတ္ရို႔မာရခိုင္နာင့္ၿမန္မာေရ”ဟိ”ကိုအတူတူသံုးခကတ္ေတ။ရခိုင္ကဂုထိဆက္သံုးေရ။ၿမန္မာကအဂု ”ဟိ” အစား”ရွိ” အသံထြက္ယွိ)လို႔ေၿပာင္းသံုးစြာကိုတြိရပါေရ။ စာေရး/စာရီး ။ ။ရခုိင္တိဂုထိစာရီး(စာရြီး)လို႔ေၿပာဆုိနီကတ္ေတပိုင္ပုဂံေခတ္မာေလ့ စာရီးလို႔ပင္ေၿပာကတ္ပါေရ။ ”နိဒါန္းဇာေလတစ္ကႅမ္ရိဧ”(နိဒါန္းစာေလ့တစ္က်မ္းရီဧ့)(ေပၚေတာ္မူဘုရားေက်ာက္စာ၊ခုႏွစ္မသိ)၊စာရိယ္ေသာသုၾကြယ္”(စာရီးေသာသူၾကြယ္)(ငါမ္ ငက်ည္သင္ေက်ာက္စာ၊ၿမန္မာ ၅၁၃-ခု) ပုဂံေခတ္ကေက်ာက္စာတိမာရခိုင္အသံထြက္နာင့္ရခိုင္စာလံုးေပါင္းတိမကန္မကန္တြိရပါေရ။ပုဂံမွာရခိုင္တိနီကတ္လီလာလို႔ထင္ရပါေရ။ေယေကေလ့စကားလံုးအသံုးအႏွုန္းတူရံုေလာက္နာင့္တူေရလို႔ေၿပာလို႔မရပါ။သဒၵါေဗဒဆိုင္ရာရူေဒါင့္စံုကစိစစ္သံုးသပ္ဆံုးၿဖတ္ရဖို႔ ဟိပါသီးေရ။ေအစစ္တမ္းနာ့္မဆိုင္လို႔ရပ္ကတ္ပါေမ။ ပုဂံေက်ာက္စာ ရခိုင္အသံထြက္ ကၠယ္ရွဳပ္ပုရွာကာ (ေအရႊီဘုရားကား) (ၿမေစတီေက်ာက္စာ၊ ၿမန္မာ-၄၇၄) အဖူရစိယ္ (ဖူးရစီ) (ၿမေစတီေက်ာက္စာ၊ ၿမန္မာ-၄၇၄) ပီယဧအ္ (ပီးဧ့) (ၿမေစတီေက်ာက္စာ၊ ၿမန္မာ-၄၇၄) ၿသက္မိရအာ (ေအာက္မိရကား) (ၿမေစတီေက်ာက္စာ၊ ၿမန္မာ-၄၇၄) သက္သိယ္ (သက္သီ) (စခီပုနာေက်ာက္စာ၊ ၅၃၀) ၾကီမံု (ၾကီးမံု) (သူေဌးမုခ္ဂူဘုရား၊ ၅၅၉) လွဴခေသာ (လွဴခေသာ) (ငါေပါင္သင္ေက်ာက္စာ၊ ၅၃၇) စာတီ (စာတီ) (သူေဌးမုခ္ဂူဘုရား၊ ၅၅၉) ဟုေတၱ (ဟုတ္ေတ) (ဇမၺဴရာဇိဘုရား၊ ၅၅၈) ရိယ္ကန္ရိယ္တြင္တန္ထာ (ရီကန္ရီတြင္းတန္ထား) (သင္ၾကီးေညာင္ခုပ္၊ ၅၆၉) ၾကိယ္ဆိမီတိုင္ (ၾကီးဆီမီးတိုင္) (ပုဂံၿပတိုက္ အမွတ္ ၈၂၊ ၅၇၃) ပုဂံေခတ္ၿမန္မာအကၡရာနာင့္အေစာဆံုးတြိရေရ”ၿမေစတီေက်ာက္စာ(ခ)ရာဇာကုမာရေက်ာက္စာ(၄၇၄ခု)ထက္ေလးၿမိဳ႔ေခတ္မာတြိရမွ် ေက်ာက္စာတိအား”မင္းရင္းၿဖဴဆင္းတုဓမၼခံစာ”(၁၀၉-ခု)ကႏွစ္ေပါင္း(၃၆၅) ႏွစ္ေစာပါေရ။ ”နန္းက်ားမတ္တပ္ရပ္ေတာင္မူဘုရားပလႅင္စာ”(၄၅၁ခု)ႏွစ္ေပါင္း(၂၃)ႏွစ္ေစာပါေရ။”ဘူးကြဲေတာင္ဘုရားေက်ာက္စာ”(၄၅၂-ခု)က(၂၂)ႏွစ္ေစာပါေရ။ပံုဂံေခတ္(AD၁၀၄၄-၁၂၈၇)နာင့္ေလးၿမိဳ႔ေခတ္(AD9571430)ကေခတ္ၿပိဳင္ပါ။ေလးၿမိဳ႔ေခတ္္အသံထြက္နာင့္စာလံုးေပါင္းတိကိုစာရွည္လတ္ေမလို႔မတင္ၿပပါယာ။(ရွိေဟာင္းေက်ာက္စာနာင့္သမိုင္းပညာသွ်င္ဦးဦးသာထြန္းစီစိုဥ္ေရ”ေရွးေဟာင္းရခိုင္ေက်ာက္စာမ်ား”မာၾကည့္ႏိူင္ပါေရ)ေအပိုင္တင္ၿပနီရစြာကဘံုသံုးစာေရဇာသူ႔စာေလ။ဇာပိုင္ဘံုသံုးၿဖစ္လာေလဆိုစြာၿခီရာေကာက္ႏိူင္စီဖို႔ပါ။သုေတသီေဂ်လီ(ယ္)ဒန္ဧ့ေကာက္ခ်က္ဟုတ္မဟုတ္ဆန္းစစ္ၿပီးေကအကြ်န္ရို႔ဖာသာအကြ်န္ရို႔စိတ္သန္႔သန္႔နာင့္ႏွလံုးဒံုးဒံုးခ်ပ်ာရွိခရီးဆက္ဖို႔လိုပါေရ။ေအမာအေရးၾကီးေရအခ်က္တခ်က္ကအကြ်န္ရို႔ဘိုးဘီးဘီဘင္ပညာသွ်င္ရို႔ရီးခေရစာတိစြာအဂုေခတ္ေၿပာစကားနာင့္စာလံုးေပါင္းနာင့္ေၿပာင္းရြိတတ္ေတနိယာမအရစိေကစီးလီေယာင္ထင္ရေကေလ့အကြ်န္ရို႔ကိုပိုင္စာတိပင္ၿဖစ္ေတဆိုေရအခ်က္ကိုလက္ခံႏူိင္ကတ္ဖို႔ထင္ပါေရ။ယင္းအခ်ိန္ကဇာၿပႆနာလဲမဟိခပါ။ေေခတ္တိကေေၿပာင္းလဲလားခပါယာ။ႏွစ္ေပါင္း(၂၀၀)ေက်ာ္ၾကာေရကာလမာအကြ်န္ရို႔စကားသံတိေရမိမစစ္၊ဖမစစ္ၿဖစ္လာရပါေရ။ဘာသာစကားဧ့နိယာမအရေၿပာင္းလဲရြိေလ်ာလာေရသေဘထက္ပိုထူးေရလို႔ေၿပာႏိူင္ဖို႔ထင္ပါေရ။ဂ်ပန္ဘာသာေဗဒပညာသွ်င္”မီကိုကာအိုဆာဟီတို”က”အေခ်တိရာမိခင္ဘာသာစကားကိုမေၿပာေကဘာသာစကားဧ့ရွင္သန္ႏူိင္မူေရပ်က္သုဥ္းလားေရ”လို႔ဆိုပါေရ။မိခင္ဘာသာစကားရွာယူသိုမွီၿခင္း(Native Language Acquisition)အယူအဆကိုပါေမာကၡအိုဆာဟီတိုကတင္ၿပစြာ ၿဖစ္ပါေရ။သူ႔အဆိုအရ အေခ်တိေရမိခင္စကားကိုရွာယူသိုမွီးရေရ။ယင္းရွာယူသိုမွီးေရၿဖစ္စိုဥ္ရပ္လခစြာနာင့္မိခင္ဘာသာစကားဧ့ကူးဆက္မူမွာကြင္းဆက္(Chain of Transmission)ၿပတ္ေတာက္လားခယာ”လို႔ဆိုပါေရ။ဂ်ာမန္ဘာသာေဗဒ ပညာသွ်င္ ပါေမာကၡမိုက္ကယ္အီခေရာစ့္ကကမၻာမွာေၿပာနီကတ္ေတဘာသာစကားေပါင္း(၆၇၆၀)ဟိေရ။၂၁၀၀ၿပည့္ႏွစ္မာ(၃၀၀)ေလာက္ရာအသက္ရွင္က်န္ခဖို႔လို႔တြက္ၿပပါေရ။(ေမာင္စူးစမ္း၊ဘာသာစကား၊သက္ရွိဝန္းက်င္ဖြဲ႔စည္းပံုယိုင္လဲၿခင္း၊ႏြယ္နီမဂၢဇင္း၊ဧၿပီ)။အဂုဘဂၤလားေဒ့ရွ္မာနီေရရခိုင္တိေရေဒအၿဖစ္ဆိုးကိုၾကံဳနီကတ္ပါေရ။ယင္းရခိုင္ၿပီးေကေဒကရခုိင္လာပါဖို႔။ေယေကအကြ်န္ရို႔ဇာလုပ္ကတ္ဖို႔လဲ။တစ္နည္းရာဟိပါေရ။ဘံုစာကိုဖတ္ပ်ာအသီေကာင္ထက္ကဇကန္းပိုင္ေမွ်ာလိုက္မနီဘဲခိုင္အေၿပာအၿခီခံေရရခိုင္စာဆန္းသစ္လာေရးၾကဳိးစားလုပ္ေဆာင္ကတ္ရပါဖို႔။ရခိုင္စာပီဆန္းသစ္ဖြံ႔ၿဖိဳးစီခ်င္ေက အကြ်န္ရို႔အားထုတ္မူသစ္ (New Endeavour) တိလုပ္ႏိူင္ရပါဖို႔။ အားထုတ္မူသစ္တိကို အတိတ္၊ပစၥဳပၸဳန္၊အနာဂတ္ကာလသံုးပါးအတြက္ၿဖန္႔ၾကက္ေဆာင္ရြက္ရပါဖို႔။ေအမာမ်က္ေမွာက္စာပီသမားတိနာင့္မ်ိဳးဆက္သစ္စာပီသမားတိအေရးပါပါေရ။မူလမ်ိဳးမဟိပဲမ်ိဳးဆက္သစ္မဟိ။မူလမ်ိဳးဆိုစြာအတိတ္ကအရင္းအၿမစ္ကိုေၿပာစြာပါ။အတိတ္က”မ်ိဳး”ကိုဆက္ခံပ်ာ”ဆက္”ၿပီးေက”သစ္”လားရဖို႔စြာပါ။ယင္းခ်င့္ကို”ၾကားမၿပတ္ေတသမိုင္းစိုဥ္”(Historical Continuity)လို႔ေခၚပါဖို႔။အကြ်န္ရို႔စာပီေရသိကတ္ေတအတိုင္းၾကားၿပတ္ခေရ။ခါးၿပတ္ခေရ။ ေယဇုနာင့္က်ီးေထာက္က်ီးေထာက္(Limp)ၿဖစ္နီေရ။ၾကားၿပတ္အက္ထဲကိုအေထြေထြအၿပားၿပားအသံတိ၊စာလံုးေပါင္းတိ၊အသံုးအႏွုန္းတိ၊ယိုဥ္ေက်းမူတိစီးဝင္လာေရ။ပုတ္ၾကားေကႏြားခ်ီးဝင္ေရလို႔ေၿပာနီကတ္ေတမလား။ဘာသာေဗဒဧ့ေၿပာင္းလဲတတ္ေတနိယာမသေဘာကိုဓမၼဓိဌာန္က်က်ရွုၾကည့္ေလ့လာမွု(Objective Observation) အားနည္းေကတစ္စစမသိမသာေၿပာင္းလြဲၿဖစ္ထြန္းလာၿခင္း(Evolution)သေဘာကိုမငံုမိႏိုင္ပါ။ယင္းမငံုမိေကလြတ္လပ္မွု(Liberty)နာင့္ထိန္းခ်ဳပ္မွု(Restraint)သေဘာအရသမူဟၿဖစ္စီေရတိုးတက္ဆန္းသစ္မူParadoxicallyImprovementကိုဇာပိုင္လက္ခံႏိူင္ပါဖို႔လဲ။စကားဆစ္က်လို႔ေၿပာၾကည့္ပါေမ။အဂုအကြ်န္ရို႔စာပီသမားတိမာစာလံုးေပါင္းကြဲစြာကိုစာပီနယ္တစ္ခုလံုးက်ဳံးပ်ာအၿခင္းမ်ားၿပႆနာလုပ္နီကတ္စြာတိကိုစို႔ခပ္ဖို႔ေကာင္းေယာင္တြိနီရပါေရ။ယင္းခ်င့္စြာေအသေဘာတိကိုေေပါ့ေပါ့ဆဆမိေလ်ာ့ကတ္လို႔ၿဖစ္ပါေရ။”ရႊီ”ဆိုေရစာလံုးေပါင္းေရ”ရႊီ”ၿဖစ္လာဖို႔အတြက္ကာလႏွစ္ေပါင္း(၁၂၆)ႏွစ္ကိုအရြိရြိၿဖတ္သန္းလာခရပါေရ။သကၠရာဇ္(၆၅၇)ကရီးထိုးေရ”မင္းထီးေက်ာက္စာ” မာ ”ရွယ္ပန္ငုယ္ပန္” လို႔ရြီးထိုးခေရ။သကၠရာဇ္(၇၈၅)ကရီးထိုးခေရ ”ေက်ာက္ေတာ္ဘုရားေက်ာက္စာ” မာက်ခါ ”ရႊီလီွရႊီတက္”လို႔စာလံုးေပါင္းေၿပာင္းလာေရ။အဂုအကြ်န္ရို႔က ”ေရႊ” လို႔ေၿပာနီကတ္၊ေပါင္းနီကတ္ပ်ာ။မသိမသာ တရြိရြိေၿပာင္းလဲတတ္ေတသေဘာပါ။ေကာင္းစြာေလ့ဟိပါဖို႔။ဆိုးစြာေလ့ဟိပါဖို႔။ဇာပင္ေၿပာေၿပာတရြိရြိေၿပာင္းလဲၿခင္း(Evolution)ကိုဇြတ္ၿပဳၿခင္း(Violation)လုပ္ေကသဘာဝနိယာမတရား(Natural Law) ကိုေခါင္းနာင့္ဝင္ေဆာင့္ပိုင္ဟိပါဖို႔။ၾကိဳက္ေတၿဖစ္စီ၊မၾကိဳက္ေတၿဖစ္စီယိုဥ္ေက်းမွဳဆိုစြာမာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲၿခင္းသေဘာနာင့္ေၿပာင္းလဲၿခင္းသေဘာတိဒြန္တြဲဟိနီေရ။ေေၿပာင္းလဲၿခင္းဆိုစြာမာတခါေဖာက္ၿပန္ေသြဖီၿခင္းနာင့္တိုးတက္ဆန္းသစ္ၿခင္းသေဘာဟိနီပါေရ။ယင္းသေဘာတိကို”ေယာနိေသာမနသီကာရ“နာင့္”“ဗဟို”တစ္ခုကဗဟိုမဟိခင္(ရခိုင္ထုတ္မဂၢဇိန္းတိက)ထိန္းခ်ဳပ္ပ်ာေကာင္းစြာတိကိုတည္ၿမဲေအာင္၊ဆန္းသစ္ေအာင္ၿပဳစုပ်ိဳးေထာင္လားရဖို႔လို႔သေဘာရပါေရ။ခ်ဳပ္လိုက္ေကရခိုင္အာ(Vocal Organ)ကထြက္ေတစကားသံကို ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကလက္ခံထားေရအကၡရာနာင့္သေကၤတၿပဳရီးလိုက္ေတစာေရရခိုင္စာၿဖစ္ပါေရ။ရခိုင္စကားသံကိုပီသေအာင္သေကၤတမၿပဳႏိူင္ေရစာကိုရခိုင္စာလို႔မေခၚႏိူင္ပါ။“အသံစည္း”ကသူ/ငါခြဲပ်ာစည္းၿခားလိုက္စြာၿဖစ္ပါေရ။ (နတ္ၿမစ္-လွဳိင္းၿပာ) စာကိုးစာရင္း ၁။ စႏၡမာလာလကၤာရ၊ အသွ်င္၊ ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း ၂။ ဦးသာထြန္း၊ ဦး၊ ေရွးေဟာင္းရခိုင္ေက်ာက္စာ ၃။ ေရွးေဟာင္းၿမန္မာေက်ာက္စာမ်ား (တြဲ ၁၊ ၂၊ ၄) ၄။ စကၠိႏၡ၊ အသွ်င္၊ ရခိုင္သဘာဝေတးကဗ်ာမ်ား၊ ၅။ ေက်ာ္မင္းထင္၊ ရခိုင္ဘာသာစကားႏွင့္ ပုဂံေခတ္ၿမန္မာစာဆက္ႏြယ္မွဳ (ကြန္ပ်ဴတာမူ) ၆။ ၿမန္မာကဗ်ာစာတမ္းမ်ား၊ စာေပဗိမာန္ ရ။ ၿမန္မာစာ ညြန္႔ေပါင္း (ပတြဲ) ၈။ စံေက်ာ္ထြန္း၊ ရခိုင္ကဗ်ာနန္႔ ရခိုင္အေတြးအေခၚ ၉။ စံေဖာ္၊ ေမာင္၊ ကဗ်ာစည္းဝါးႏွင့္အၿခားေဆာင္းပါးမ်ား၊ ရွုမဝမဂၢဇင္း ၁၀။ ခိုင္ေအာင္၊ ေမာင္၊ ေခတ္ၿပိဳင္ရခိုင္ကဗ်ာၿဖစ္ေပၚမူစာတမ္း (ကြန္ပ်ဴတာမူ) ၁၁။ ထြန္းၿမင့္၊ ဦး၊ ဘာသာေဗဒ ၁၂။ ထြန္းေရႊ၊ ဦး၊ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းၾကီး ၁၃။ ၿမဇင္၊ ကဗ်ာ နရီ ႏွင့္ နိမိတ္ပံု ၁၄။ သာႏို႔၊ ေမာင္၊ ရစ္သင္(မ္) အေၾကာင္း ၁၅။ တင့္ေဆြ၊ ဦး၊ ကဗ်ာဖြဲ႔နည္းနိသ်ည္း၊ ၁၆။ LITERATURES, VOL. (1) TO (4), ၁၇။ THE JUNIOR CLASSICS (POETRY) VOL. TO, P.F. COLIER & SON. |
